Ochrona zabytków, na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych, polega na planowaniu, przygotowaniu i realizacji przedsięwzięć zapobiegawczych, dokumentacyjnych, zabezpieczających, ratowniczych i konserwatorskich, mających na celu ich uratowanie przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zaginięciem. W tym celu sporządza się plan ochrony zabytków który określa zamiary i metody działania właściciela bądź właściwej jednostki administracyjnej w sytuacji możliwego zagrożenia dla obiektów zabytkowych lub zbiorów. W planie uwzględnia się niezbędne siły i środki oraz przedsięwzięcia, dostosowane do  rodzaju i stopnia zagrożenia przewidywanego w miejscu usytuowania zabytku, zespołu zabytków, bądź też zasobu najcenniejszych zabytków na obszarze gminy, powiatu czy województwa. Konieczne jest określenie czasu i kosztów wykonania zaplanowanych działań. Wymagania te wynikają z Rozporządzenia Ministra Kultury w sprawie organizacji i sposobu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych z dnia 25 sierpnia 2004 r.